کاردۆ محەمەد
لە مێژوی نوێدا لە ئەزمونی گەلان و لە شۆڕشی وڵاتاندا، لە خۆپیشاندانە جەماوەریەکاندا بۆ گۆڕینی دەسەڵاتداران، لە ئینقلابە سەربازیەکاندا، دیموکراتی بن یا دیکتاتۆری بەبێ دەستور یا هەموارکردنی دەستور وڵاتیان بەڕێوە نەبردوەو حکومڕانیان نەکردوە.
دەسەڵاتدارانی کوردستان پاش (26)ساڵ لە بێ دەستوری کە مافێکی دەستوریە هەمان بێت، هەرێمەکە بەڕێوەدەبەن و لەهەمو ئاستەکاندا شکستی پێدەهێنن، ئێستاش گەلەکەمان لە دۆخێکی سەخت و دژواردایە، قۆناغەکە ئیرادەیەکی پتەو و ئەقڵانیەتێکی بەهێزی دەوێت، بۆ ئەوەی بە بەرنامەیەکی یەکگرتو هەنگاوەکانمان بەئاقاری دورنمایەک بڕوات کە بڕیار لە چارەنوسمان بدات، هۆکارو چوارچیوەیەک بێت بۆ بونی :
– سیستەمکی سیاسی پەرلەمانی لە کوردستاندا .
– بەدامەزراوەیی کردنی دامەزراوەکانی وڵات.
– چەسپاندنی سەروەری یاسا.
– دیاریکردنی ماف و ئەرکی هاوڵاتی.
– پرەنسیپی لێکجیاکردنەوەی دەسەڵاتەکان و رێکخستن و دیاریکردنی دەسەڵاتی دامەزراوەکان.
– دەستەبەرکردنی ئازادی گشتی و ڕادەڕبڕینی ئازادانە.
– سەربەخۆیی دەسەڵاتی دادوەری.
– هەبونی دادگای دەستوری.
– دیاریکردنی مافە دەستوریەکانی پەیوەست باخاک و دەسەڵات و سامان لە عێراق دا.
– پاراستنی دەستوری مافی پێکهاتەکان و نەتەوەکانی تر لە هەرێمی کوردستان.
– چەسپاندی نا ناوەندێتی لە بەڕێوەبردنی وڵاتدا.
هەر هێزێکی سیاسی بۆ گرتنە دەستی دەسەڵات و بەڕێوەبردنی وڵات خۆی نەبان بکات لە پێویستی ئەم بەڵگەنامە سیاسیە، وەک گرێبەستێکی کۆمەڵایەتی یاسایی و دیموکراتی سەردەمیانە، زاڵکردنی بەرژەوەندی سیاسی و پشکی حیزبیە بەسەر بەرژەوەندی گشتی و بنجینە نیشتیمانیەکانی بەڕێوەبردنی وڵات بەشێوازێکی نیشتیمانی حکومڕانیەکی دادپەروەر، زۆرن ئەوانەی دەڵێن دەتوانرێت دەستوریش پێشێل بکرێت پاساوەکە لەجێی خۆیدا نیە، هیچ رێککەوتنێک جێگای گرێبەستی دەستور ناگرێتەوە و بۆشاییەکەی پێ پڕناکرێتەوە، پێویستە هەبێت، ئینجا ململانێکە لەسەر جێبەجێکردن و جێبەجێنەکردن بێت.
کەواتە یەکەم هەنگاو، دوەم هەنگاو، سێیەم هەنگاوە، دەستورە، دەبێت ببێتە دورنمای هەمو لایەنەکان، وەک سەرەتایەکی هاوبەش بۆ ئەوەی گەلەکەمان لەم گێژەنە رزگاری بێت.
