کاردۆ محەمەد
بۆ ئەو گەلانەی لە ژێر سایەی دەوڵەتە ئیستبداد و شکستخواردوەکان ژیانیان دەگوزەراند، وا دەخوێندرایەوە، دەرفەتێکی لەبارو گونجاوە بۆ ئەوەی بگەنە مافەکانیان. دوای سەدەیەک خەڵکی کوردستان بە گەشبینیەوە دەیانڕوانیە روداوەکان کە بە قازانجی دروستکردنی قەوارەیەک بۆ ئەوان دەشکێتەوە، هەرلەو سۆنگەیەشەوە شەڕی هێزەکانی کوردستانی باشورو شەڕڤانان لەشکاندنی ئەفسانەی داعش و تێکشکاندنی تیرۆرستان وەک هەڕەشەیەکی گەورەی سەر ئاسایشی جیهانی، بەشداری کارای کوردان لەهاوپەیمانیەتی نێودەوڵەتیدا بە نوێنەرایەتی هەمو مرۆڤایەتی بە قازانجیان دەسوڕێ.
ئەگەر بەدیوێکیاندا شکستی حکومڕانی لە کوردستانی باشوردا فاکتەرێکی لاوازی ناوخۆ و ئاستەنگێکی گەورە بێت، بە دیوەکەی تردا بەگەشبینیەوە دەڕوانرا، پەیوەندیە نێودەوڵەتیەکان وەک فاکتەرێکی بەهێز بۆ رێگەنەدان بە دەوڵەتە ستەمکارەکان بتوانن جارێکی تر لەم سەدەیەدا کوردستانیەکان جینۆساید بکەنەوە.
دەرکەوت هیچ پێوەرێک و پابەندێکی ئەخلاقی سیاسی مرۆیانە لەمامەڵەکردنی نێودەوڵەتیدا بۆ پرسی کورد نیە، دەوڵەتە زلهێزەکان بەپێی بەرژەوەندی روتی ئابوریانەیان، بڕیار لە چارەنوسی میللەتان دەدەن، بێباکانە، وەک چۆن لە ئەنفال و هەڵەبجە گوێی خۆیان کەڕ کرد، لەبەرامبەر کەرکوک و دوزخورماتو ئاوابون، هەنوکەش لە عەفرین بێدەنگ دەبن و بە بەرچاوی هەمو دونیاوە ناوچەکە گەمارۆ دەدرێت و خەڵکی سڤیل و شەڕڤانان دەکەونە بەر هێرشی ناڕەوایانەی وڵاتێکی ستەمکارو داگیرکەر، بەبێ ئەوەی گوناهێکیان هەبێت. تەنها بەرگرییەکی جوامێرانە لەخاک و کەرامەتی هاوڵاتییان دەکەن، وەکو لەپێشتر بەخوێنی سەدان کچ و لاوی شەڕڤان بەرگریان لە مرۆڤایەتی کرد، ئەمڕۆش بە بڕوابون بە ئایدیاو پڕۆژەیەکی سیاسی رەوا پشت بەهێز و ئیرادەی گەلەکەیان دەبەستن و بە بەرخودان بۆ دونیا دەسەلمێنن گەلێکن شوناس و کێشەی خۆیان هەیە، شایستەی پشتیوانین بۆ مافی چارەی خۆنوسین.
سەڕەڕای خەمساردی دەوڵەتان لەئاست تاوانەکان کە بە بەرچاویانەوە بەرامبەر بە لە ناوبردنی گەلێک دەکرێت، تەنها هێزی خەڵک و چیاو خوای هەیە، دەوڵەتانێک چاوەڕوانی پشتیوانیان لێ دەکرا؛ وەکو روسیا لە پێناوی سەپاندنەوەی دەسەڵاتی سوریای ستەمکار بەسەر ئەو ناوچانەی ناسنامەی بەخەڵکەکە رەوا نەدەبینی، دەیویست شەڕڤانان ناچاری ملکەچ بون بۆ ئەو وڵاتە بکات لە گەڵ تورکیادا بە مەبەستی پاراستنی بەرژەوەندیەکانی لە فرۆشتنی چەک و موشەکدا رێگەدانی بە راکێشانی بۆری غاز، گڵۆپی سەوزی بۆ داگیرساند، ئەمەریکاش لەپێناوی قەڵەمڕەوی لە سوریادا، پشتیوانی لەیەپەگە کردوە، لەبەدەنگهاتنێکی درەنگوەختدا شەرمنانە هەقێکی سنوردار بە تورکیا دەدات، چونکە چەند ئامانجێکی هەیە دەیەوێت جڵەوی ئەردۆگان بکڕێت و تورکیاشی لەدەست نەچێت. لەم پێناودا دەیخاتە شەڕێکی درێژخایەن و بەناڕاستەوخۆش پێشی لێدەگرێت. لەبەرامبەر جەمسەرگیری بەرامبەریدا دەیەوێت پاشەکشە بە روسەکان بکات لە کوردەکانی دوربخاتەوە.
لەجەنگەدا لوت شکاندنی لە شکرەکەی ئەردۆغان لەناوچەکەدا بایەخی تایبەتی بۆ هەژمونی ئەمەریکیەکان هەیە، بە دڵنیاییەوە خوێندنەوەیان بۆ بە بەرخودانێک کە شەڕڤان دەیکەن هەیە، با لەسەر خوێنی لاو ژن و منداڵی مەدەنی رۆژئاواش بێت، هەمو ئاماژەکانی سەرەوەو بەریەککەوتنی بەرژەوەندی دەوڵەتان ئەو راستیە ناشارێتەوە، پیلان و رێککەوتنێکی ژێر بەژێر لە رێککەوتنی وڵاتانی ئیقلیمیدا هەیە، کە پێش لەبەرەوپێشچونی پرسی نەتەوەیەکی دابەشکراو بگرن و لە بچوکردنەوەی پرسە نەتەوەییەکەی دا تەباو هاوڕابن، بەبێ گوێدانە ئەو راستیە مێژویەی بەبێ دیاریکردنی مافی چارەنوس ئاسایش و ئارامی سەقامگیری لە ناوچەکەدا بونی نابێت.
لەم دۆخە دژوارو سەختەدا لەم بەرخودانە بێ وێنەیەدا لەم شەڕی مان و نەمانەدا، ئەرکی هەمو هێزێکی سیاسی نیشتیمانی و رەوەندی کوردی و هاوڵاتی کوردستانیە، لەپێناوی کەرامەتی نیشتیمانیدا بەهەر شێوازێک لەتوانادایە پشتیوانی لەگەلەکەی و خاکەکەی و هێزەکەی بکات و کاریگەری بخاتە سەر رای گشتی گەلانی دونیا بۆ ئەوەی دەوڵەتانیان ناچار بکەن رێگەنەدەن نەتەوەیەک کە بەرگری لەبەهاو ئاکارە مرۆییەکانی خۆی و هەمو دونیا دەکرد، لە ژێر پۆستاڵی جەندرمەو دەوڵەتە ئیستبدادەکانی ناوچەکە داغان بکرێت.
دڵنیام ئەو ستراتیژیەی شەڕڤانان لە پشت بە خۆبەستن هەیانە، بە بونی ئایدیای شۆڕشگێرانە لە پڕۆژەیکی سیاسی دا لە ژێر دروشمێکی رەوادا (بەرخودان ژیانە) سەرەتایەکە بۆ دەرکەوتنی خۆری سەربەخۆیی لەهەمو کوردستان دا.
